880 miljoen voor Wadden grotendeels verspeeld
Het Waddenfonds, dat dertien jaar geleden werd opgericht om ter compensatie van het boren naar aardgas het Waddengebied te versterken, heeft honderden miljoenen verspeeld aan projecten waarvan de Wadden nauwelijks hebben geprofiteerd. Lokale bestuurders hebben de Waddenpot bovendien gebuikt om eigen projecten te financieren. Dat blijkt uit onderzoek van Platform voor onderzoeksjournalistiek Investico samen met Dagblad van het Noorden, Leeuwarder Courant, De Groene Amsterdammer en EenVandaag.
Van de 800 miljoen euro die het Rijk in 2006 in het fonds stopte, is nog ruim tweehonderd miljoen euro over zonder enig idee of de rest goed is besteed. De talloze gesubsidieerde projecten zijn nooit gemonitord of geëvalueerd. Waarschuwingen van de regionale Rekenkamers tegen mogelijke belangenverstrengeling van bestuurders, hebben niet geleid tot maatregelen, zo blijkt uit het onderzoek.
Twee petten
Provincies doen aanvragen bij het Waddenfonds waarover ze vervolgens zelf beslissen. Zo wilde de provincie Groningen aan de rand van het Wad in Lauwersoog graag een Werelderfgoedcentrum. Het gat in de begroting van 9,6 miljoen euro werd opgevuld met het fonds, waar de gedeputeerde van de provincie zelf over besloot. Inmiddels ligt het project stil vanwege aanhoudende kritiek van natuur- en milieuorganisaties over de komst van het dertig meter hoge paviljoen aan de rand van het Wad.
Voor Den Helder deed de provincie Noord-Holland mede aanvragen bij het fonds, waarover ze zelf een positief besluit kon nemen. Met ruim 8 miljoen euro moest de oude marinehaven Willemsoord en het aanwezige oorlogserfgoed worden omgetoverd tot een toeristische trekpleister. De waarde voor het Waddengebied is onduidelijk. ‘De financiering van de gemeente staat altijd onder druk. Als we geld van elders kunnen aantrekken, willen we dat graag’, zegt wethouder Michiel Wouters hierover.