Verdachte bacterie gevonden in dode bruinvissen

Een bacterie. Dat is mogelijk de doodsoorzaak geweest van 190 bruinvissen die in augustus aanspoelden op de Waddeneilanden. In 16 van de 21 onderzochte dieren vonden onderzoekers een bacterie die bloedvergiftiging kan veroorzaken.

„Een whodunnit”, noemt marinebioloog Mardik Leopold van Wageningen University & Research het onderzoek. Sinds de vondst is de bacterie ’hoofdverdachte nummer 1’.

Microbioloog Lonneke IJsseldijk van de Universiteit Utrecht vond in organen van de in augustus aangespoelde dieren een bacterie, Erysipelothrix rhusiopathiae. Deze bacterie komt veel bij zoogdieren en mensen voor, maar ook bij vissen en reptielen. De vondst duidt op bloedvergiftiging, waaraan een dier binnen hooguit twee dagen sterft.

„De dieren waren verder vrijwel gezond”, zegt IJsseldijk. „Ze hadden een goede speklaag, wat belangrijk is voor zeezoogdieren. Alle vrouwtjes waren drachtig, aan het zogen, of allebei.” Om zich warm te houden moeten bruinvissen voortdurend eten. Toch had de ene helft van de dieren een lege maag, en de andere helft erg weinig voedsel in ht lichaam. „Dat betekent dat ze kort voor hun dood iets onder de leden kregen.” Leopold: ,Ze moeten kort en hevig ziek zijn geweest.”

Windrichting
Aan de hand van zeestroming en windrichting berekenden de onderzoekers waar de dieren vermoedelijk zijn gestorven: bij de oestergronden bij de Doggersbank. „Het voedsel geeft ook een aanwijzing. We vonden sprotjes, horsmakrelen. Maar geen zandspiering. En daar zitten onze wateren vol mee.” Langdurige noordenwind en de zeestroming zorgden ervoor dat ze op de Waddeneilanden strandden.

Naar hoe de bruinvissen de bacterie binnen hebben gekregen kunnen de onderzoekers nu alleen nog gissen. Bruinvissen leven vaak alleen of met zijn twee, dus ze hebben het waarschijnlijk niet aan elkaar doorgegeven. Ook is niet bekend of ze deze bacterie normaal gesproken ook bij zich dragen. Gezamenlijke visgronden is een mogelijkheid. De onderzoekers vonden ook een lage hoeveelheid van het gif saxitoxine in de bruinvissen. De bruinvissen waren te lang dood om te bepalen welke rol dat gespeeld heeft.

Met al deze informatie kunnen de onderzoekers wel oorzaken uitsluiten. Onder de andere ’verdachten’ waren een windmolenpark noord van de Wadden, en een internationale marineoefening. Leopold: „Die oefening hebben we bekeken. Dat was stijf onder de Nederlandse kust, en de militairen hebben ons bezworen dat ze niets tot ontploffing hebben gebracht. Die dieren zijn erdoorheen gedreven, maar waren toen al dood.” Ook overbevissing en klimaatverandering vallen af. „De usual suspects waren het allemaal niet.”

Lees het gehele artikel op de bron: NHD, alleen voor abonnees

Afbeelding: Een aangespoelde levende bruinvis.© SOS Dolfijn