Hoe kan de houtrot in de giek niet zijn opgemerkt?
De giek van het historisch zeilschip bij Terschelling, waardoor woensdag 31 augustus een meisje om het leven kwam, brak omdat deze bleek aangetast door houtrot. Dat schrijft de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) vrijdag. De conclusies roepen vragen op. Had er geen betere controle moeten plaatsvinden op de giek, die uiteindelijk afbrak en de 12-jarige Haagse Tara het leven kostte?
De geschokte branche vraagt zich intussen af hoe het drama heeft kunnen plaatsvinden. „Het is echt de vraag hoe het kan dat die houtrot bij dit schip niet is vastgesteld”, zegt Paul van Ommen, directeur van de Vereniging voor Beroepschartervaart (BBZ). Hij benadrukt dat er in de branche normen zijn vastgelegd. Dat gebeurde naar aanleiding van een vergelijkbaar ongeval op 21 augustus 2016. Toen overleden er nabij Harlingen drie Duitsers nadat de voorste mast van een klipper (genaamd Amicitia) als gevolg van houtrot afbrak en op hen viel.
Keuring
Bij die inspectie komen allerlei zaken aan de orde, zoals de zeilen, de draadverbindingen én de mast. Komt een schip niet door de inspectie, dan mag er niet meer mee gezeild worden. Johan Schot, directeur bij het Nederlands Bureau Keuringen Binnenvaart (NBKB) kan niet zeggen of de schipper van de ’Risico’ nog een certificaat had.
Daarnaast is iedere schipper echter verantwoordelijk voor het onderhoud en de veiligheid tussen de inspecties door, benadrukt Van Ommen. Een van de kritiekpunten in het OVV-rapport van 2017 was dat specialistische kennis ontbreekt bij schippers en onderhoudsmedewerkers.
„We hebben sindsdien branchenormen opgesteld” zegt Van Ommen. „Zo raden we nadrukkelijk aan om twee keer per jaar grondig zelf je schip te controleren. Dan is het van belang om op donkere plekken op het hout te letten, wat rot kan aanduiden. We adviseren schippers ook om lichtere lak te gebruiken, zodat ze dat beter kunnen zien. Kijken naar slijtage- en schuurplekken is ook van belang. Op het moment dat een schipper dan echt iets verdachts ziet, moet die een expert inschakelen, stelt Van Ommen. „We hebben ook workshops gegeven om die kennis wat bij te spijkeren.”
Genoeg gedaan
Van Ommen blijft zich intussen afvragen of de BBZ genoeg gedaan heeft. „Het zou kunnen dat de houtrot op een plek zat die niet gelijk zichtbaar is. Bij de tweejaarlijkse controle wordt dat niet zozeer gecheckt. Dat gebeurt alleen bij de inspectie om de 2,5 jaar. Als uit het OVV-rapport blijkt dat er aanbevelingen zijn, gaan we daar natuurlijk mee aan de slag. Want natuurlijk wil niemand dit, het is ontzettend triest.”