LC Commentaar | Onderzoek dodelijk zeilongeluk onthult falen rijksinspectie
Friezen die leden aan ‘de tering’ (tbc) konden in 1862 maar het beste een flesje Malz-extract kopen van Johann Hoff. Dit gezondheidsbier was geheel ‘gecertificeerd’ door geneeskundige J.S. Buurman. Of dokter Buurman echt bestond, is de vraag, maar zo’n certificaat wekte vertrouwen. Certificering wordt al eeuwen gebruikt om de veiligheid van producten om ons heen te garanderen. Vooral bij een onafhankelijke keurmeester wist je vroeger vrij zeker dat boter of vlees niet bedorven was.
Tegenwoordig doen veel bedrijfstakken zelf aan certificering. Ze snappen dat je hiermee klantenvertrouwen vergroot en de overheid vindt dit wel handig: zij hoeft minder belastinggeld uit te trekken voor dure keurmeesters.
In sommige landen verricht de overheid de APK-keuringen van auto’s, maar bij ons gebeurt dit door garages die ook de gebreken repareren. Dit gaat lekker snel en kost weinig bureaucratie. Zoiets vergt wel veel vertrouwen en verantwoordelijkheidsgevoel. Het werkt alleen als kundige rijksinspecteurs een oogje in het zeil houden.
Fyra-treinen
In Nederland vallen tientallen certificeringen onder toezicht van de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport (ILT). Die laat wel eens een steek vallen, bleek eerder in het debacle met de Fyra-treinen. De inspectie vertrouwde toen blind op ‘private keuringsinstanties’ die er een potje van maakten.
Hoe zit dat bij historische zeilschepen op de Waddenzee? Er gebeuren veel dodelijke ongelukken. Na de dood van een meisje in augustus startte de ILT nieuw onderzoek. Hierbij werden zes soorten certificering doorgelicht ‘op het gebied van bodem, spoor, binnenvaart, koopvaardij, luchtvaart en luchtverontreinigende stoffen’.
De conclusies van het voorlopige rapport stemmen somber. De ILT vermoedt dat sommige certificaten ,,onterecht worden afgegeven’’. Ze heeft ‘onvoldoende inzicht’ om zelf nalatigheid of maatschappelijke schade te kunnen vaststellen. Nog eens 29 certificeringsstelsels worden nu onder de loep genomen. Urgente problemen worden versneld aangepakt, belooft minister Mark Harbers.
Harde noten
We mogen blij zijn dat in 2005 de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) is opgericht. Die kijkt kritisch mee en kraakt harde noten. Deze raad constateerde al meermaals dat de ILT haar zaken niet op orde had.
De overheid kan haar onafhankelijk toezicht niet waarmaken met een inspectie die te weinig capaciteit en kennis heeft, vindt de OvV. Bij de vermoedelijke oorzaak wordt gewezen op de ,,terugtrekkende overheid’’, een ontwikkeling die we te danken hebben aan opeenvolgende regeringscoalities.
Lees het gehele artikel op de bron: LC Commentaar, alleen voor abonnees
Afbeelding: een charterschip onder zeil, © WvD