Wildernis en Wadden, Vrouwen en Volksverhalen

In het Waddengebied gaan van oudsher veel volksverhalen rond. Ze dienden vaak om de wereld te verklaren en de angst voor het ongetemde te beteugelen. In het tijdschrift Noorderbreedte schrijft historica Sanne Meijer erover.

Heksen, zeemeerminnen en witte wieven (‘widde juvvers’ in de Groninger folklore): het zijn bekende mythische figuren.
De misogynie is pijnlijk duidelijk: gebeurde er iets naars, dan kregen vrouwen de schuld. In het ergste geval werden ze bestempeld als heks en belandden ze op de brandstapel. Blijkbaar is er weinig angstaanjagender dan een vrouw.

Natuur wordt vaak afgeschilderd als vrouwelijk (‘Moeder Aarde’) en in het patriarchale denken staan vrouwen – onder andere vanwege hun vermogen een kind te baren – dichter bij de natuur dan de man. In diezelfde gedachtegang is de vrouw emotioneel, de tegenpool van de rationale man, en daardoor onbegrijpelijk en onvoorspelbaar.
Oftewel: vrouwen zijn ook wildernis. En wildernis boezemt angst in, en moet getemd worden.

Om te illustreren hoe rijk bedeeld het Waddengebied is met volksverhalen, hervertelt Sanne Meijer in Noorderbreedte drie volksverhalen uit een klein Gronings dorp: Oudeschip, het meest noordelijk gelegen dorpje van het Nederlandse vasteland. In alle verhalen speelt een vrouw de stereotiepe, kwaadaardige hoofdrol. De verhalen zijn verzameld door Line Huizenga-Onnekes en vanuit het Gronings vertaald en licht bewerkt door Sanne Meijer.

Lees de verhalen op de website van Noorderbreedte.