Tendentieus nieuws over scheepspaspoort

‘Harlingen schiet bruine vloot te hulp met veiligheidscheck,’ kopt de NOS. Onvolledig, zelfs onjuist. De pilot die de Harlinger chartervloot moet helpen verduurzamen komt wel in het nieuws, maar niet zoals het hoort.

De NOS, die in dit geval gebruik maakt van nieuws dat door derden gemaakt is, had kunnen volstaan met het bericht dat op de site van Omrop Fryslân verscheen. Dat begint als volgt:
“Harlingen start een pilot voor het behoud en de verduurzaming van de bruine vloot. De gemeente ondersteunt het project ‘Rendabele Chartervloot’ met een subsidie van 40.000 euro, een bedrag dat afkomstig is uit de Regio Deal Noordwest-Fryslân.
In de pilot werken de Verenigde Bruine Zeilvaart Harlingen (VBZH) en de stichting Maritieme Erfgoed Alliantie samen. Het doel is om eigenaren van historische schepen te adviseren over rendabel en duurzaam onderhoud van hun vloot.
Daarnaast wordt er een platform opgericht dat schippers ondersteunt met praktische handvatten om in te spelen op toeristische wensen en het maritieme erfgoed toegankelijker te maken voor een breed publiek.”

Veiligheid

Daarna gaat Omrop Fryslân door over de veiligheid van de schepen. Die kan nog beter, zegt de Harlinger wethouder Paul Schoute, desgevraagd. En dan gaat het verder over de inhoud van het pilotproject, waarbij onder meer het servicestation en het scheepspaspoort ter sprake komt, waarover wij afgelopen week ook al berichtten.
Dat de veiligheid van de charterschepen ter sprake wordt gebracht, is niet zo gek. Het scheepspaspoort moet onder meer helpen om die veiligheid verder te verbeteren, en dat je daar als journalist naar vraagt is logisch. Omrop Fryslân blijft daarbij vrij feitelijk, hoewel de verhouding tussen waar het pilotproject echt over gaat en die steeds maar opduikende veiligheid wat ongebalanceerd overkomt. Maar goed, het imago van de vloot is inderdaad een belangrijk aandachtspunt en aan het imago van de vloot is ook nog veel te doen. De NOS maakt echter duidelijk een andere keuze.

Imago

“De Friese stad vindt dat het imago van de bruine vloot verbeterd moet worden na een aantal dodelijke ongelukken. ‘Er zijn al goede stappen gezet op het gebied van veiligheid, maar het kan nog beter’, zegt wethouder Paul Schoute […].”
Aldus de NOS, die hiermee valselijk de indruk wekt dat het project enkel is bedoeld om het veiligheidsimago van de vloot op te poetsen, terwijl die veiligheid misschien nog volop in het geding is.
‘Dodelijke ongelukken’ is vervolgens de tussenkop boven een alinea die stelt: “Het imago van de ongeveer 400 traditionele, deels houten zeilschepen in Nederland kreeg een knauw na twee dodelijke ongelukken in 2022 en een vernietigend rapport van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid.” […] “Volgens de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) hebben die inspecties geholpen. Achterstallig onderhoud en veel problemen werden, soms na enig aandringen, door de schippers verholpen.
“Het gaat dan om rotte rondhouten of drankgebruik”, aldus Stefanie Spekreijse van de ILT.

Desinformatie

Het is doodjammer dat je dat woord bijna niet meer kunt gebruiken zonder van complotdenken te worden verdacht, maar hier is toch echt sprake van desinformatie: 1) er zijn geen houten schepen in de vloot; 2) het rapport van de OVV was vooral vernietigend voor de inspectie, niet zozeer voor de vloot, en 3) in geen van de discussies en rapporten ging het over dronken schippers, of over noodzakelijke aandrang, ook al roept Spekreijse dat (in een artikel van maanden geleden): de inspectie ging over de spullen, en de discussie  over de toepasbaarheid van de regels; het gedrag van de schippers was nergens in de veiligheidsinspecties aan de orde. Heeft de NOS dat er extra bij gezocht om het nieuws een nog sensationeler randje te geven? Het heeft er alle schijn van.
En zo gaat het door. De indruk die het NOS-nieuws wekt – en gezien het feit dat de NOS zichzelf afficheert als een bijzonder serieus en feitelijk nieuwsmedium moeten we ervanuit gaan dat dat bewust is gebeurd, want anders had de eindredactie wel ingegrepen – is dat de bruine vloot nog altijd niet veilig is, en dat ze die 40.000 euro van Harlingen enkel hebben losgepeuterd om het (terecht slechte?) imago op te krikken.

Slechte journalistiek

Het heeft er dus alle schijn van dat de NOS hier een overwogen keuze heeft gemaakt om het nieuws vooral met een zo negatief en dus zo sensationeel mogelijke insteek te brengen. Bij de BBZ kijkt directeur van Ommen daar niet meer van op, maar moe wordt hij er wel van, zegt hij desgevraagd. De redactie van de Zeepost, die het nieuws op dit terrein redelijk breed volgt, is van mening dat er wel iets meer aan de hand is. De vraag dient zich aan of er iemand op de NOS-redactie is die een bijzondere hekel aan de bruine vloot heeft, of dat dit item nonchalant gedelegeerd is aan een nitwit die er net een weekje stage loopt. In beide gevallen is er sprake van bijzonder slechte journalistiek. En dat mag de NOS zich best aantrekken, in een tijdsgewricht waarin niet alleen de tuigage van charterschepen, maar ook goede journalistiek steeds meer met het waarborgen van onze veiligheid te maken heeft.

De redactie.