Bruine vloot op de waakvlam
Het seizoen zit er op voor de bruine vloot.
Een armoedige winter gaapt de meeste schippers aan.
,,Het is een financiële slachting geweest’’, zegt Mark Jongedijk. Zijn bedrijf Slaapschepen.nl in Wirdum regelt boekingen voor de bruine zeilvaart. Corona blies de agenda’s in het voorjaar leeg. Toen er in de zomer toch gevaren kon worden, was dat met kleine groepen. Hij schat in dat de sector 5, misschien 10 procent van de gebruikelijke omzet heeft behaald. De Rijnpassagiersvaart inbegrepen, waarvoor hij ook werkt.
Toch bleven faillissementen zo goed als uit. ,,Dat komt door de steunpakketten. En door de aflossingspauzes van de banken. Maar die zijn onlangs beëindigd. De klap komt volgend jaar, wanneer mensen hun vouchers willen verzilveren.’’ Jongedijk weet wel zeker dat niet alle schippers de ontvangen gelden voor geannuleerde trips onaangeroerd hebben gelaten. De nood is hoog.
‘Ik heb nog nooit zo veel geld op de bankrekening gehad’
In de Zuiderhaven van Harlingen schiet schipper Klaas Bosch in de lach. ,,Ik heb nog nooit zo veel geld op de bankrekening gehad.’’ Allemaal aanbetalingen van gasten die hun aanmonstering op zeiltjalk Spes Mea een jaar hebben uitgesteld. ,,Ik heb er niet aangezeten.’’
Hoefde ook niet, want hij is een gunstige uitzondering. Alle belangrijke palletjes stonden bij hem precies goed. Bosch somt op: ,,Ik ben los van de bank. Ik regel zelf de boekingen. Ik ben niet afhankelijk van scholen. En ik heb mijn zetschipper uit de NOW kunnen betalen omdat hij in vaste dienst is. Voor mezelf blijft er dit jaar niks over, maar ik heb wat reserves.’’
Zonder de steunpakketten van het rijk was zijn verhaal beslist somberder geweest, zegt Bosch. Tozo, TOGS, NOW, allemaal spoelden ze het schip op. Daar komt straks, hoopt hij, de TVL bij (Tegemoetkoming Vaste Lasten). En nog weer later wellicht een hap uit de speciale 15 miljoen euro voor varend erfgoed.
Spanning
Rond de verdeling van die 15 miljoen euro zit spanning. Toen het kabinet dit bedrag eind augustus beschikbaar stelde, leek de verdeling appeltje-eitje. De praktijk blijkt ingewikkeld. Want welk professioneel varend schip valt onder de noemer ‘varend erfgoed’? Welk type uitkering sluit het best aan bij de behoeften, een subsidie, een lening? En welke verdeelsleutel is eerlijk?
,,Ik hoop dat we voor de jaarwisseling weten waar iedereen aan toe is’’, zegt Paul van Ommen, directeur van de BBZ, de vereniging voor beroepschartervaart in Enkhuizen. ,,Dat is het streven althans.’’ Hij overlegt namens de sector met de ministeries van OCW en en EZK over de geldpot.
De term ‘varend erfgoed’ is niet wettelijk afgegrendeld, licht Van Ommen toe. Puriteinen scharen zo’n 300 schepen onder de noemer, rekkelijken een paar honderd meer. Discussie daarover kost tijd. ,,De ambtelijke wil is er wel. Maar de hele samenleving is in problemen, daardoor hebben de ambtenaren het ontzettend druk.”