Aanleg vismigratierivier loopt twee jaar vertraging op

De aanleg van het laatste deel van de vismigratierivier in de Afsluitdijk loopt twee jaar vertraging op, dat bevestigt de provincie als projectleider. Dat kan een extra kostenpost van zo’n tien miljoen euro kan opleveren.

Er wordt echter ook gekeken naar goedkopere oplossingen. De provincie zegt daarom nog niet vooruit te kunnen lopen op deze mogelijke extra kosten.

Zestig miljoen euro budget

De vismigratierivier, de eerste en enige ter wereld, is een initiatief van de Waddenvereniging waarbij steeds meer partijen zich hebben aangesloten om vissen die zowel in zout als zoet water kunnen leven te helpen om heen en weer te kunnen zwemmen tussen het IJsselmeer en de Waddenzee. Het gaat dan bijvoorbeeld om de paling en de spiering.
Het project moest in 2025 klaar zijn. Boskalis voert de laatste fase van de vismigratierivier uit en het bedrijf heeft beloofd zich daarbij te houden aan het beschikbare budget. Voor het hele project is dat zestig miljoen euro. In de laatste fase wordt er gewerkt aan de IJsselmeerkant, inclusief het kronkelende rivierdeel van het plan.

Verschillende oorzaken

De vertraging is door verschillende oorzaken ontstaan. Het is de eerste vismigratierivier ter wereld die wordt aangelegd en dat moet gebeuren terwijl de Afsluitdijk werd versterkt. Die combinatie pakte niet altijd even goed uit en levert vertraging op. In een reactie wijst de provincie ook nog op “ontwikkelingen en nieuwe inzichten waardoor we te maken hebben met kostenstijgingen en vertragingen. Dit betreffen onder andere prijsontwikkelingen als gevolg van Covid en de oorlog in Oekraïne.”
De vertraging is echter niet het enige probleem. Een ander probleem dat ook weer vertraging oplevert, heeft te maken met zand dat nodig is om het gekronkelde deel van de vismigratierivier aan te leggen. Dat zand zou uit de verdieping van de vaargeul tussen Kornwerderzand en Urk komen.

Zout geworden

Maar die verdieping is door Rijkswaterstaat voorlopig in de ijskast gezet. Die doet extra onderzoek naar de invloed van zo’n diepere vaargeul op het zouter worden van het IJsselmeer vanuit de schutsluis Kornwerderzand. Dus komt dat zand niet beschikbaar en wordt er met Rijkswaterstaat naar andere bronnen gekeken.
In het provinciehuis worden nu verschillende opties tegen het licht gehouden met onder andere het bedrijf Boskalis. Je kunt het verlies nemen en op zoek gaan naar meer geld om het project volgens de originele plannen af te maken.
Er zou echter ook bezuinigd kunnen worden op het ontwerp, zodat het mogelijk wel voor het afgesproken budget aangelegd kan worden. Bijvoorbeeld door het rivierdeel van de plannen niet of pas later aan te leggen. Die kronkelrivier is onder andere bedoeld om het tempo van het stromende water te vertragen, zodat ook de zwakkere vissen een kans hebben om in de Waddenzee te komen. Als die er niet komt, blijft er een soort vissluis over. En de vraag is hoe effectief die is.

Optimistisch

Van het originele ontwerp van de vismigratierivier is bovendien bekend hoeveel zout water er hierdoor in het IJsselmeer komt. Voor de nationale zoetwater voorziening is dat van groot belang. Als op dat ontwerp bezuinigd wordt, kan ook die in de knel komen. Ook boeren zijn bijzonder beducht voor verzilting van het IJsselmeer, die hun bedrijfsvoering kan beïnvloeden.
Het definitieve ontwerp is in ieder geval nog niet klaar, zegt de provincie, die optimistisch blijft: “Tot nader order gaan we ervan uit dat we de Vismigratierivier realiseren.”

Lees het hele artikel van Remco de Vries op de site van Omrop Fryslân.
Beeld: een spiering (vismigratierivier.nl).