Analyse zinken ‘onzinkbare’ Bayesian in New York Times

TISG, eigenaar van de werf waar het gezonken zeiljacht Bayesian werd gebouwd, heeft een claim aangekondigd tegen The New York Times dat in een lang artikel mogelijke fouten in de bouw van het jacht analyseert.

De New York Times publiceerde het artikel aan de hand van gesprekken met diverse jachtbouwexperts, die speculeren over de mogelijke oorzaken van de ondergang van het schip, waarvan TISG beweerde dat het onzinkbaar was. Een van de geïnterviewden opperde dat de extreem hoge, 28 ton zware aluminium mast van dik 72 meter aan het kapseizen en zinken kan hebben bijgedragen. Zusterschepen van de Bayesian hebben lagere masten en zijn kitsgetuigd. De eerste eigenaar van de Bayesian wilde echter een enkele mast, die hoger zou zijn dan bijna alle andere ter wereld.
TISG claimt dat het schip onzinkbaar was en legt de aansprakelijkheid voor het zinken bij de bemanning, die een luik aan bakboordzijde open zou hebben gelaten terwijl er een wervelstorm aankwam. De bemanning ontkent dit en een foto gemaakt door een passagier van de Sir Robert Baden Powell, het schip dat nabij de Bayesian voor anker lag, lijkt dit te bevestigen. De foto werd een kwartier voor het zinken van de Bayesian genomen.

Drie vragen

Het onderzoek van de New York Times draait om drie vragen: waarom zonk de Bayesian zo snel; zaten er ontwerpfouten in de boot, en heeft de bemanning misschien fatale fouten gemaakt?
Meer dan een dozijn scheepsarchitecten, ingenieurs en andere experts die door The Times werden geraadpleegd, vonden opvallende zwakheden in het ontwerp van de Bayesian die volgens hen zouden kunnen hebben bijgedragen aan de ramp. Basiskeuzes in het ontwerp, zoals de twee hoge deuren aan de zijkant van het dek, verhoogden de kans dat de Bayesian gevaarlijke hoeveelheden water zou binnenkrijgen als harde wind de boot opzij duwde, aldus verschillende scheepsarchitecten.
Giovanni Costantino, de directeur van de Italiaanse Sea Group, het bedrijf dat eigenaar is van de werf Perini Navi, waar de Bayesian gebouwd werd, claimt dat  het jacht was ontworpen om zware stormen te overleven, en heeft de schuld volledig bij de bemanning gelegd door hen te beschuldigen van een aaneenschakeling van fatale fouten. De bemanning heeft daar niet op gereageerd, omdat ze een spreekverbod zouden hebben.
Costantino houdt vol dat de torenhoge mast niet voor enig probleem heeft gezorgd. “Het schip was onzinkbaar,” zegt hij. “Ik zeg het, ik herhaal het.”
De wereld van de superjachten is echter ongelooflijk ondoorzichtig, het exclusieve domein van enkele van de rijkste mensen op de planeet, en hoe ze precies worden ontworpen, goedgekeurd en gebruikt, blijft een goed bewaard geheim.

Fouten door de bemanning?

TISG stelt dat de bemanning een waterdichte deur tussen een groot luik in het achterschip en de machinekamer niet had gesloten. Een overstroomde machinekamer zou de plotselinge black-out kunnen verklaren waardoor de mastverlichting uitviel en een paar minuten later ook de AIS. Maar getuigen en een Italiaanse onderzoeksambtenaar die een onderwatervideo van het wrak heeft bekeken, betwisten de versie van het bedrijf. De beelden lijken de waterdichte deur naar de machinekamer gesloten te tonen en de Italiaanse ambtenaar zegt dat duikers geen open luiken op de romp hadden gezien.
Kapitein Borner van de Sir Robert Baden Powell zegt dat hij de kapitein van de Bayesian na de redding gevraagd heeft of hij de luiken had gesloten. De kapitein zei dat hij dat had gedaan. De heer Borner deelt foto’s die door zijn gasten zijn genomen, enkele momenten voordat de Bayesian zonk. Daarop lijkt te zien dat de luiken in de romp gesloten waren.

Een gecompromitteerd ontwerp?

De Bayesian is in 2005 op een scheepswerf in Tuzla, Turkije, gebouwd voor de Nederlandse zakenman John Groenewoud. En die wilde niet het standaard tweemastontwerp. In plaats daarvan wilde hij één grote mast voor betere zeilprestaties. Dat leidde tot een radicaal ander ontwerp, zeiden drie mensen met kennis van wat volgde, en tot een cascade van aanpassingen – sommige om de gigantische mast te huisvesten, en sommige blijkbaar om stilistische of andere redenen.
Het meest duidelijke verschil met de schepen van dezelfde serie was de mast zelf. Behalve dat hij uitzonderlijk hoog was, was hij ook erg zwaar, minstens 24 ton aluminium, mogelijk meer. Dit alleen al zou een uitdaging zijn geweest voor de stabiliteit van de boot, omdat er zoveel gewicht hoog bovendeks was.

Ballast mogelijk verkeerd geplaatst

Hoe zwaarder een jacht bovendeks is, hoe meer ballast er onderdeks nodig is. Maar in plaats van de ballast gelijkmatig over de bodem van de boot te verspreiden – wat de beste stabiliteit zou hebben gegarandeerd – stapelden de bouwers het naar de achterkant van de romp van het schip. Waarschijnlijk om het gewicht van de enkele, zware mast die dichter bij de voorkant staat te compenseren, concludeert Tad Roberts, een Canadese scheepsarchitect met bijna 40 jaar ervaring in het ontwerpen van boten, waaronder superjachten. Hij zegt dat hij nog nooit heeft gezien dat de hoofdballast op zo’n manier werd verdeeld.
En dat was niet de enige verandering, zeiden experts. Een enkele mast zou bijna direct door het stuurhuis zijn gestoken, dus dat werd ook verplaatst. Er werd een deklounge toegevoegd, samen met twee hoge deuren aan de zijkanten.
De Bayesian lag ook lager in het water dan andere jachten uit dezelfde  serie, zei Stephen Edwards, de kapitein van de Bayesian van 2015 tot 2020. Daardoor zou water bij helling eerder naar binnen kunnen stromen.

Stabiliteitsboek

The Times wist het stabiliteitsboek van de Bayesian te bemachtigen. Exemplaren van het 88 pagina’s tellende boek worden bestudeerd in een wereldwijde gemeenschap van experts die obsessief proberen de puzzel op te lossen van hoe en waarom de boot zonk. Meer dan een dozijn van deze experts, waaronder scheepsarchitecten en ingenieurs, vonden zwakke plekken in het ontwerp van de Bayesian, die volgens hen zouden kunnen hebben bijgedragen aan de ramp.
Twee Spaanse scheepsingenieurs, Guillermo Gefaell en Juan Manuel López, gebruikten een computermodel om te berekenen wat er met de Bayesian zou zijn gebeurd als een sterke windvlaag van ongeveer 54 knopen haar zijkant zou raken. Dan zou de Bayesian dynamisch overhellen en bijna een ton water per seconde binnenkrijgen via een ventilatieopening in de machinekamer. In een interview merkte Gefaell op dat als de windvlagen zo sterk waren als kapitein Borner schatte – 60 knopen – de boot nog veel verder zou zijn overgeheld. “Op dat moment,” zei Gefaell, “was de boot zeker verloren”.

Bronnen: een kort artikel in de Schuttevaer en een veel langer in de New York Times, met veel tekeningen en analyses (beide alleen voor abonnees).
Het artikel in de New York Times is veel te lang om hier volledig over te nemen, en is daarom – vertaald in het Nederlands – toegevoegd: Waardoor zonk de Bayesian NYT.