De naakte waarheid van vijf jaar Marker Wadden: ‘Triest dat dit mogelijk is’

Het zorgvuldig opgebouwde imago van de Marker Wadden, in de markt gezet als wereldveroverende uitvinding op water- en natuurgebied, vertoont barsten. Wat is er overgebleven van de ambitieuze plannen? ,,Dit is geen natuurherstel, maar natuurvernietiging. En nota bene met gokgelden.’’ In korte tijd hebben Natuurmonumenten, Rijkswaterstaat en Boskalis hier een, zoals ze het zelf noemen, ‘natuurparadijs’ voor vissen en vogels gerealiseerd.

Waterbouwkundige Wil Lases, oud-hoofdingenieur bij Rijkswaterstaat, vindt dat een verkeerd beeld. Volgens hem zijn we er allemaal ingetuind en is dit project het resultaat van gewiekste propaganda.

Dit verhaal uit de Stentor is gebaseerd op gesprekken met diverse betrokkenen en op tientallen (onderzoeks)rapporten en andere documenten over de Marker Wadden en zijn papieren voorgangers.

Artis
,,Hier is met miljoenen van de gokindustrie een Artis van eilanden gebouwd. Het wordt misleidend als natuurherstel aan de man gebracht, onder het voorwendsel dat de natuur er dood zou zijn. Bestaande, beschermde natuurontwikkeling is vernietigd. Natuurmonumenten beheert de eilanden naar eigen zingeving. Zo is het een nagenoeg geheel besloten park voor biologen geworden. Te triest voor woorden dat dit zo mogelijk is gemaakt. Het Markermeer is al heel lang beschermde natuur, maar kan blijkbaar niet beschermd worden tegen natuurorganisaties. Het meer verkeerde in een fase van langzame bodemontwikkeling. Slib is in dit proces een zeer positieve stof. Dat deze situatie niet de aaibare natuur laat zien, die men graag wenst, getuigt van ongeduld en gebrek aan respect voor de natuur.’’ Lases is zeker niet de enige met kritiek. Dat roept vier vragen op: hoe is het eigenlijk begonnen, wat was ook alweer de bedoeling, hebben de eilanden toekomst en is het succes inderdaad zo groot dat er een vervolg komt?

2011
Ergens rond 2011 komen verschillende oudere ideeën van onder andere Wouter van Dieren en Stichting Wetland samen. Dan is inmiddels duidelijk dat de Europese Commissie het goedkeurt dat Almere buitendijks gaat bouwen, mits er natuur wordt ontwikkeld in Markermeer en IJmeer. Als Natuurmonumenten vervolgens met de Marker Wadden op de proppen komt, is het pleit snel beslecht. In recordtempo worden alle benodigde vergunningen geregeld. De Marker Wadden als natuurcompensatie.

Ideeën gebruikt
Posthoorn van Natuurmonumenten geeft toe dat hij alle gedachten die er waren heeft gebruikt, maar dat het zijn verdienste is dat er ‘een uitvoerbaar plan’ is gekomen. Hij is nu de projectdirecteur van de Marker Wadden. De snelheid waarmee het allemaal is geregeld, blijft opmerkelijk. Zeker gezien de beschermde status van het water. Markermeer/IJmeer is in 2009 uitgeroepen tot Natura 2000-gebied, vooral vanwege de waarde van grootschalig open water in het hart van Nederland en een natuurkwaliteit van ‘(inter)nationaal belang’.

Lees het zeer uitgebreide artikel met video op de bron: Stentor, alleen voor abonnees

Afbeelding: Marker Wadden, © TU