Scheepswrakken bedreigen Europese zeeën
De duizenden scheepswrakken in de Europese wateren vormen een groot gevaar voor het mariene milieu. Dit blijkt uit onderzoek van de Europese Rekenkamer dat 4 maart is gepubliceerd.
De talloze wrakresten van oorlogsschepen, vrachtschepen, olietankers, chemicaliëntankers en vissersvaartuigen, zijn allemaal potentiële bronnen van verontreiniging. Ze bevatten chemicaliën en zware stookolie die geleidelijk in het mariene milieu terecht kunnen komen. Ook vormt gedumpte munitie van na de twee wereldoorlogen een gevaar, omdat giftige stoffen vrijkomen wanneer de projectielen doorroesten.
Zo schatten het maritiem onderzoeksbureau Helcom en wetenschappers van de Stichting MARE dat tenminste 100 van de 8000 tot 10.000 wrakken in de Oostzee onveilig zijn, omdat ze brandstoffen of gevaarlijke stoffen bevatten en minder dan 10 mijl uit de kust liggen. Volgens schattingen van de Duitse autoriteiten liggen er ongeveer 1000 wrakken in de Duitse Noordzee en 500 in het Duitse deel van de Oostzee. ‘De Duitse autoriteiten zijn niet op de hoogte van de soort lading aan boord van de scheepswrakken’, zo staat in het rapport ‘EU-maatregelen ter bestrijding van mariene verontreiniging vanaf schepen’.
De Franse dienst voor mariene hydrografie en oceanografie SHOM beschikt over een lijst van 4700 wrakken in Franse wateren. Deze scheepswrakken zijn allemaal langer dan 40 meter, zijn na 1914 in de vaart gebracht en bevinden zich in de exclusieve economische zone van Frankrijk en haar overzeese gebieden.
Op de bodem van de Nederlandse Noordzee liggen zeker 3300 wrakken. De Douane en Kustwacht houden een deel daarvan goed in de gaten, vooral omdat het gaat om maritiem erfgoed. Tevens geldt dat bij veel van de gezonken (oorlogs)schepen iemand is omgekomen. Het zijn zeemans- of oorlogsgraven, die niet mogen worden verstoord vanwege ‘zielenrust’. Scheepswrakken die een gevaar opleveren voor het milieu zijn in Nederlandse wateren vaak wel ontmanteld of geborgen.
Munitie
In het noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan worden jaarlijks nog ongeveer 900 munitievondsten geregistreerd. Meer dan de helft hiervan komt boven via visnetten. Volgens schattingen van Helcom is sinds 1946 40.000 ton chemische munitie in de Oostzee gedumpt. Volgens schattingen van de Duitse autoriteiten bevindt zich ongeveer 1,6 miljoen ton conventionele munitie en ongeveer 5100 ton chemische munitie in Duitse wateren. Het dumpen van afval in zee, waaronder chemische wapens, is sinds 1973 met het Verdrag van Londen verboden.
Lees het bericht van Tessa Heerschop in Schuttevaer (alleen voor abonnees).
Foto: Scheepskerkhof Scapa Flow bij de kust van Schotland. (Flickr).