Financierbaarheid van de chartervaart, een kredietunie?
In het BMC-rapport over de chartervaart (zie ook dit artikel in de Zeepost) wordt beschreven dat de financierbaarheid van de chartervaart een probleem wordt. Banken lijken zich terug te trekken uit de financiering van de zeilende beroepsvaart. Er worden zeker nog financieringen door banken verstrekt, maar het vergt veel creativiteit en doorzettingsvermogen om aan de eisen van de bank te voldoen. De juiste mensen bij de bank kennen is daarbij een belangrijke succesfactor. Echter, specifieke branche-kennis bij banken neemt af. Daarbij zijn er veel strengere normen tot onder andere winst, ondernemersinkomen en vrije cashflow waar de chartervaart niet zo maar aan kan voldoen. Daarnaast is de waarde van een charterschip sterk afhankelijk van de kwaliteit van de ondernemer; de waarde van een schip kan in vijf jaar snel achteruit gaan door gebrek aan onderhoud of inzet met gasten.
Veel schepen te koop
Veel schippers zullen de komende tien jaar hun schip willen verkopen. Veel schippers naderen de AOW-leeftijd, het schip is dan vaak de basis van zijn of haar pensioen. Op dit moment staan ruim dertig schepen te koop, sommige al langere tijd. Ondanks dat schippers bereid zijn om geld in de overname te laten zitten in de vorm van een hypotheek of onderhandse lening, is er nauwelijks sprake van overnames in de branche. En wanneer er een schip verkocht wordt is dat ook wel naar de particuliere markt, als varend woonschip, waarna het CvO vaak aangepast wordt naar recreatievaartuig.
Kredietunie
De BBZ meldde op de Algemene Ledenvergadering van 7 december dat zij bezig zijn met onderzoeken of een kredietunie voor de chartervaart een mogelijke optie kan zijn. Eerder heeft de BBZ al gepeild of daar bij de leden behoefte aan was. Het zou niet alleen voor overnames zijn, maar ook voor noodzakelijke investeringen in duurzaamheid of groot onderhoud. Gastspreker Henk Folkers van de Vereniging Samenwerkende Kredietunies (VSK) was aanwezig om de werking van een kredietunie duidelijk te maken. Een kredietunie haalt geld op bij ondernemers die willen investeren in een hun eigen branche of regio, en leent dat uit aan ondernemers die een financiering nodig hebben. Het hoeft niet de gehele investering te zijn, het kan ook in combinatie met de financiering door een bank uiteindelijk net de doorslag geven.
Een kredietunie is een zelfstandige vereniging zonder winstoogmerk, en met de kennis uit het netwerk kan de kredietcommissie het risico van een krediet goed beoordelen. Uitgangspunt is meestal een vereniging van een aantal leden die kapitaal inbrengen in de vorm van een aandeel. Dat aandeel is overigens niet vrij verhandelbaar, maar je kan wel vragen of de kredietunie het wil terugnemen. Ook kunnen sponsoren of overheden als provincies of minsterie geld inleggen om de branche te steunen. Het juridische en financiële afwikkelen kan de Kredietunie zelf doen of laten doen door de Vereniging Samenwerkende Kredietunies.
Inmiddels is de BBZ aspirant lid van de VSK, en ze onderzoekt of een ‘Kredietunie Chartervaart’ een goede mogelijkheid is om investeringen in de toekomst beter mogelijk te maken en om het nieuwe ondernemers mogelijk te maken om in te stappen in de zeilende chartervaart. Er bestaat een Binnenvaart Kredietunie voor de binnenvaart-vrachtschepen. Hier kan de kredietunie chartervaart echter niet bij aansluiten omdat zij de expertise van de passagiersvaart missen, maar zij delen wel hun kennis en ervaringen in de opzetfase van de kredietunie chartervaart.