Gat in de Afsluitdijk voor vismigratierivier
Bijna negentig jaar geleden werd het laatste gat in de Afsluitdijk gesloten. Nu kom er een nieuwe doorgang, speciaal voor trekvissen. De doorgang in de Afsluitdijk moet het voor de vissen gemakkelijker maken om van de Waddenzee naar het IJsselmeer te gaan en terug.
De vismigratierivier komt ten westen van Kornwerderzand. De aanleg duurt naar verwachting vier jaar. Het werk is maandag begonnen en zal zo’n 60 miljoen euro gaan kosten. De Nationale Postcode Loterij was één van de eerste financiers en fungeerde zo als vliegwiel, zoals ze met meer projecten rond natuur-bouwen doet. Rijkswaterstaat maakt het gat, in opdracht van de provincie Fryslân. “De Vismigratierivier is een unieke kans voor de waterbouwsector om zichzelf opnieuw wereldwijd op de kaart te zetten”, zegt gedeputeerde Avine Fokkens.
Trekvissen hebben zoet en zout water nodig. Door een visvriendelijk spuibeheer trekken momenteel al vissen door de Afsluitdijk. Met de rivier kunnen grotere aantallen van onder meer de zalm, zeeforel, haring en aal van de Waddenzee naar het IJsselmeer zwemmen, en vice versa. Ook vissen die niet trekken, zoals de baars en snoekbaars, zouden door een verbeterd voedselaanbod moeten profiteren van de passage, denken de initiatiefnemers.
Belangrijk voor ruim honderd vissoorten
Zowel de Waddenvereniging als It Fryske Gea zijn enthousiast over dit plan, wat bijdraagt aan de biodiversiteit van het IJsselmeer en het verdere achterland. Daarnaast wordt het plan gesteund door Sportvisserij Nederland, Coalitie het Blauwe Hart Natuurlijk en NetVISwerk.
Werking op getijde
De Vismigratierivier werkt op de kracht van het getij. Water uit het IJsselmeer zorgt dat de badkuip vol is. Als het laag water is in de Waddenzee, begint het zoete water uit het IJsselmeer door de Vismigratierivier te stromen: de badkuip loopt leeg. Vissen ruiken of proeven dat en weten welke kant ze op moeten zwemmen. Wanneer het vloed wordt, gebeurt het omgekeerde. De Vismigratierivier stroomt langzaam vol met zout water, maar slechts voor twee derde deel. Voordat het zoute water in het IJsselmeer kan stromen, verandert het tij weer en stroomt het weer de andere kant op. Zo staat de ‘deur’ voor trekvissen in principe altijd open, tenzij bij extreme (weers-)omstandigheden de veiligheid van het achterland in gevaar komt.
Naast vismigratie rivier is het ook de bedoeling dat het een natuurgebied wordt, 55 hectare wetlands met mogelijkheden voor wandelen. De organisatie denkt dat het een hotspot gaat worden voor ecotoerisme. Hiervoor worden speciaal onder water-kijkvensters in de passage aangelegd. De Afsluitdijk trok voor Corona jaarlijks ca 600.000 toeristen.