Gelden terug betalen bij reisverbod?
Als schepen niet mogen of kunnen varen, of als het bedachte en verkochte product (en de beleving van de klant) door de omstandigheden ingrijpend zal veranderen, dan moet de klant daarvan op de hoogte worden gebracht. Dat staat in de BBZ voorwaarden voor de reizen van de chartervaart. Met de toenemende impact van de Coronacrisis, moeten de geboden oplossingen mogelijk bijgesteld worden.
Aanvankelijk leek het nog redelijk om de klant alle gelden terug te betalen als de reis door bijvoorbeeld een reisverbod in het gebied niet uitgevoerd kon worden. Maar de vraag is of dat nog redelijk is en of dat ook voor de consument wel de beste oplossing is. Want inmiddels is het scenario dat ondernemingen op grote schaal, door gedwongen terugggaves, in cash flow problemen komen en dreigen failliet te gaan, niet meer totaal ondenkbaar. En het is ook niet meer totaal ondenkbaar dat de garantiefondsen bij een dergelijke golf aan faillisementen niet meer kunnen uitkeren aan de consument. De consument wordt dan ook de dupe.
Belangrijker is misschien dat het onredelijk en onbillijk is om de schade van deze omvangrijke crisis alleen bij de reders en ondernemers neer te leggen. De schade moet ook deels door de consumenten gedragen worden en daarom bepleiten wij een voorzichtige benadering. In het geval een reis niet plaats kan vinden omdat er restricties zijn opgelegd moet geprobeerd worden om de reis op een later tijdstip of op een andere plaats uit te voeren. Als dat niet kan of zakelijk onverstandig is, moeten gemaakte kosten die redelijkerwijs verhaald kunnen worden op de klant, in mindering gebracht worden op het te restitueren bedrag. Het is immers niet redelijk of billijk dat de schade door deze onvoorziene omstandigheid alléén door de ondernemer wordt gedragen.
We bevinden ons in ‘uncharted waters’. Ook juridisch is hier weinig houvast anders dan dat er sprake is van een bijzondere en buitengewone omstandigheid waarin partijen in overleg met elkaar redelijk oplossingen zoeken.
De BBZ heeft de Nederlandse brief (Brief 1, versie 17 maart) (alleen voor leden) aangepast voor de situatie waarin wij ons in Nederland (nu tot in ieder geval 6 april) bevinden. De brief kan als template gebruikt worden voor situaties die vergelijkbaar zijn met die in Nederland en voor alle gebieden waar duidelijk reisverboden zijn uitgevaardigd.