Verschil tussen windsnelheid en windkracht leidt tot hardere wind in de winter.
Wist je dat de wind meer kracht heeft in de winter dan in de zomer? Om te begrijpen waarom wordt in ‘Zeilen’ gesproken over het verschil tussen windkracht en windsnelheid. Want bij eenzelfde vijftien knopen wind kan het in de winter harder waaien dan in de zomer. Hoe kan dat?
Windkracht of windsnelheid?
Het gebruik van windkracht en windsnelheid als synoniemen kan misschien in de meteorologie, maar niet in de natuurkunde. Hoewel we spreken van windkracht, is deze grootheid geen kracht in natuurkundige betekenis. In deze miscommunicatie tussen meteorologen en natuurkundigen schuilt het antwoord op de vraag: waarom waait winterwind harder dan zomerwind?
Als we de natuurkunde volgen, is het uitdrukken van wind in snelheid maar een deel van het verhaal. De energie (kracht) die uit wind komt heeft met luchtdichtheid te maken. Hoe hoger de dichtheid, hoe meer deeltjes (moleculen) er in een liter lucht zitten, dus hoe meer ‘botsingen’ er optreden met bijvoorbeeld het zeil. In lucht met een hoge dichtheid, zit veel kracht. In lucht met een lage dichtheid zit weinig kracht. De dichtheid van lucht hangt af van de temperatuur en luchtdruk. Dit staat in de gaswet.
De luchtdichtheid neemt toe als de luchtdruk stijgt (de lucht wordt ‘samengeperst’) of als de temperatuur daalt (de lucht ‘krimpt’). Warme lucht is hierdoor vaak lichte, dunne lucht en koude lucht is zware, dikke lucht. Zo kan wind bij dezelfde snelheid verschillen in kracht.
Een voorbeeld: als alle andere factoren constant zijn, kan bij nul graden de wind vijf procent krachtiger zijn dan bij vijftien graden Celsius. Bij extreem hoge druk en lage temperaturen, kan het verschil in kracht zelfs wel 1 Bft schelen.
Met dikke winterwind in de zeilen varen we dus in de winter harder dan in de zomer bij eenzelfde 15 knopen wind. Om op je volgende wintertocht goed voorbereid te zijn, is dit goed om mee te nemen. Ook voor zeiltrim in de wintermaanden kan je hier rekening mee houden. Niet makkelijker, wel spannender!
Lees het gehele artikel van Sophie Juffermans op de bron: Zeilen
Afbeelding: ijs op het zeilpak, © WvD