VZR Garant Visie: herziening Richtlijn pakketreizen 2

In een eerder artikel ging VZR Garant in op de gevolgen van de herziening van de Richtlijn Pakketreizen. In dit stuk gaat VZR Garant daar verder op in. Later volgt nog een derde artikel over dit onderwerp.

Charteraars hebben te maken met de Richtlijn pakketreizen. De Europese Commissie heeft een voorstel tot herziening van deze richtlijn gepubliceerd. Gaat die er komen? Wat houdt het in? Mr. Paul Otto van Kompas Juristen schijnt zijn licht op deze kwestie. In deel één van zijn driedelige blogserie in de rubriek VZR Garant Visie ging mr. Paul Otto in op het wetgevingstraject. In deel twee staat hij stil bij de voorgenomen regelgeving rondom overmacht, terugbetaling aan de reiziger en verhaal op leveranciers.

Overmacht – voor aanvang van de reis

Geregeld komt het voor dat een geplande reis geen doorgang kan vinden vanwege een calamiteit op de bestemming. Denk aan natuurrampen, en burgeroorlog of een grootschalige staking. De reisorganisator is geen schadevergoeding verschuldigd indien de calamiteit een ‘onvermijdbare en buitengewone omstandigheid’ betreft. De huidige Richtlijn pakketreizen bepaalt wel dat de reiziger recht heeft op restitutie van de reissom. Daarmee komen de risico’s van calamiteiten nu al grotendeels voor rekening van de reisorganisator.
Zowel de reiziger als de reisorganisator hebben het recht om de reis te annuleren indien de calamiteit aanzienlijke gevolgen heeft voor de uitvoering van de pakketreis. De reiziger heeft dit recht thans enkel indien het een calamiteit op de bestemming of de onmiddellijke omgeving ervan betreft.

Calamiteiten die van invloed zijn op de reis of de plaats van vertrek

In het nieuwe voorstel van de Europese Commissie wordt dit recht van de reiziger verder uitgebouwd, hoewel ze zelf enkel spreekt van een verduidelijking. Uit de beoogde bepaling die ziet op beëindiging van een pakketreisovereenkomst vanwege onvermijdbare en buitengewone omstandigheden volgt dat dit recht ook van toepassing is op calamiteiten die van invloed zijn op de reis naar de bestemming en op de plaatsen van verblijf of vertrek.
De Europese Commissie lijkt nog een stap verder te willen gaan. In de preambule (19) staat opgenomen: “Verder moet ook worden verduidelijkt dat ernstige beperkingen op de reisbestemming of na terugkeer van de reis of vakantie, zoals quarantaineverplichtingen gedurende een aanzienlijke periode, ook relevant zijn bij de beoordeling van de motivering van de beëindiging van een pakketreisovereenkomst.”

Reisadviezen

Verduidelijkt wordt dat de reisadviezen een belangrijk aanknopingspunt zijn voor het bepalen of er sprake is van een onvermijdbare en buitengewone omstandigheid. Dat was in Nederland al het geval en lijkt me geenszins bezwaarlijk. Het behoort echter wel weerlegbaar te blijven voor de reisorganisaties én bovenal behoren de reisadviezen enkel te worden gebruikt voor de doeleinden waarvoor ze bedoeld zijn: het adviseren van de reizigers over de risico’s op de bestemming.

Onzekerheid t.a.v. toekomstige calamiteiten

Er zijn veel situaties waarbij niet zeker is of er sprake gaat zijn van een calamiteit, in welke omvang en met welk effect op de pakketreis. Ook ten tijde van de coronacrisis speelde dit. In het nieuwe voorstel wordt nu beoogd vast te leggen dat overeenkomsten kunnen worden beëindigd als ‘redelijkerwijs kan worden verwacht’ dat de uitvoering van de pakketreisovereenkomst aanzienlijk zal worden beïnvloed door onvermijdbare en buitengewone omstandigheden.

Terugbetaling

Indien de pakketreis voor aanvang door de reisorganisator of reiziger wordt geannuleerd, dan dient de reisorganisator de reissom minus eventueel gerechtvaardigde annuleringskosten binnen 14 dagen terug te betalen. Met een nieuwe bepaling wil de Europese Commissie afdwingen dat de reisorganisator dit automatisch en dus niet pas op verzoek van de reiziger initieert.

Verhaal op leveranciers

De kosteloze annulering c.q. de terugbetaling van de reissom staat bij een beëindiging van de reis in rechtstreekse relatie tot de vraag of de reisorganisator de inkoopkosten wel van de reisdienstverleners terugkrijgt. Vanuit de reisbranche is er duidelijk bij de Europese Commissie aangegeven dat de reisorganisator vaak knel zit tussen de reiziger die recht heeft op terugbetaling van de reissom en de reisdienstverleners die niet terugbetalen met een beroep op overmacht.
Volgens het voorstel van de Europese Commissie moet een dienstverlener, wanneer deze een dienst die deel uitmaakt van een pakketreis annuleert of niet verleent, alle door de organisator voor de dienst gedane betalingen binnen 7 dagen aan de organisator terugbetalen. Dat klinkt als een duidelijke bepaling, maar er zijn veel redenen waarom dit verhaalsrecht in het overgrote deel van de gevallen een wassen neus is en niet gaat werken.

Vooruitblik

We hebben in deze blog stilgestaan bij de annulering op grond van onvermijdbare en buitengewone omstandigheden, de automatische terugbetalingsplicht en het verhaalsrecht op de reisdienstverlener.

Lees het gehele artikel op de website van VZR Garant. In de volgende blog zal mr. Paul Otto stilstaan bij de voorgestelde regeling voor vouchers en op de uitgebreide garantieplichten.