Waddenzee perfecte proeftuin voor autonome Ferry Go!

De Waddenzee is uitstekend geschikt om nieuwe technieken voor autonome scheepvaart te ontwikkelen en testen. Binnen het project Ferry Go! wordt onderzocht wat er allemaal nodig is om autonoom over de grillige Waddenzee te varen.

‘Er komt voorlopig geen autonome boot op de Waddenzee, maar we zorgen wel dat de best bruikbare technologie aan boord het personeel kan helpen’, aldus managing director Pieter Dibbits van Kroes Marine Projects op het Smart Shipping Event op 28 november in Rotterdam. ‘We brengen bedrijven samen en gaan wel varen met een testschip, alsof het een ferry is, om data te verzamelen’, vult Business development Manager Leo van der Burg van FME aan.

Semi-autonome veerboten

Het project Ferry Go! onderzoekt de komende drie jaar de mogelijkheden voor (semi) autonome of op afstand bestuurbare veerboten van en naar de Nederlandse en Duitse Waddeneilanden. Het gebied is alleen al qua regelgeving een enorme uitdaging. ‘Dit is de enige delta ter wereld die valt onder binnenvaartreglementen. Daarbij is het een Unesco gebied, een Natura 2000 gebied en valt het deels onder Nederlandse en deels onder Duitse wetgeving’, vertelt Dibbits.

Energiezuinig

Pieter Dibbits van Kroes Marine en Leo van der Burg van FME laten zien hoe a.i. een ontwerp zou maken van een autonoom schip.
Het is goed mogelijk dat de veerboten van Doeksen batterij-elektrisch gaan varen in de nabije toekomst, maar daar richt het project van Ferry Go! zich niet op. Het gaat puur om de ondersteuning van het varen, waarbij dat wel kan zorgen voor energiezuinig varen. Computersystemen kunnen uitrekenen hoe zo efficiënt mogelijk een vaarroute afgelegd kan worden, ook dat is smart shipping.

Ingewikkeld

Varen op de Waddenzee is voor een computersysteem zeer ingewikkeld. Wanneer op de AIS staat dat ergens boten zijn, dan zou je in ieder ander vaargebied ervan uit kunnen gaan dat het dan daar diep genoeg is om te varen. Dat geldt niet op de Waddenzee, waar de boten droogvallen. Een mens ziet dat in het echt, maar een computer niet. Een vaste route volgen is ook niet mogelijk, omdat na een storm een vaarweg kan verzanden. Betonning kan wegdrijven en dan kan er lokaal ook nog eens veel wind staan. ‘Je kan geen vaste ijkpunten vastzetten. Om naar Terschelling te varen, moet je veel ervaring opbouwen. Wij proberen de systemen te leren hoe ze situaties moeten inschatten.’

Klaar voor de toekomst

Rederij Doeksen doet in 2026 een aanbesteding voor een nieuwe veerboot, in 2027 wordt deze gegund en in 2029 wordt de oplevering verwacht. Op dit moment werken veel partners uit Nederland en Duitsland mee aan het project, verwachting is dat meer partijen zullen aansluiten. Dibbits: ‘Volledig autonoom varen is niet de ambitie. Wij willen vooral dat het varen veiliger en prettiger wordt. Het is nu nog een puzzel wat er allemaal mogelijk is, elke partner heeft een stukje.’

Ruimtevaartschip op het water

In Duitsland werkt het Ruimtevaartcentrum mee aan het project met onderzoeksboot Sally. Dit schip is uitgerust met camera’s, sensoren en assistentiesystemen waarmee autonoom varen wordt getest in de haven van Emden. ‘We gaan dit testschip gebruiken alsof het een ferry is en daarmee data verzamelen. We werken samen met niet-typische partners, dat maakt dit zo’n bijzonder project’, aldus Van den Burg.

Lees dit artikel van Tessa Heerschp in de Schuttevaer (alleen voor abonnees).
Beeld: Volgens AI zou een veerboot er zo uitkunnen zien, maar of dat realistisch is, is zeer de vraag. (©Ferry Go!)
We hebben ook al eerder bericht over dit project.